ผื่นในเด็กเล็ก

 "ผื่น" บนผิวหนัง เป็นปัญหาที่พบบ่อยในเด็ก โดยเฉพาะในเด็กเล็ก เนื่องจากเด็กเล็กยังไม่ สามารถรักษาความสะอาดของผิวหนัง และผิวหนังของเด็กมีความบอบบาง ซึ่งง่ายต่อการเกิดอาการแพ้ สารเคมีและวัสดุอื่นๆ รวมทั้งแมลงกัดต่อย โดยทั่วไป ผื่นที่ผิวหนังมักมีลักษณะเป็ นผื่นราบ ตุ่มนูน ตุ่มใส หรือผื่นลมพิษ หากผื่นที่มีอาการคันและเด็กเกา อาจทำให้เกิดการติดเชื้อแบคที เรียแทรกซ้อนตามมา ทำให้ผื่นมีลักษณะเป็นตุ่ มหนองที่เรียกว่า "พุพอง" หรือเกิดเป็นฝีหนองได้สาเหตุ ของผื่นที่ผิวหนังในเด็ก ส่วนใหญ่มาจากการแพ้ มีชื่อเรียกต่างๆ กัน ตามสาเหตุและบริเวณที่เป็นผื่น เช่น ผื่นแพ้ผ้าอ้อม ผื่นแพ้ยา ผดผื่นคันจากอากาศร้อน ผื่นยุงกัดมดกัด ผื่นพุพอง ผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง หรืออาจเกิดอาการจากโรคไข้ออกผื่นได้ ผื่นคันในเด็กมีหลากหลายชนิด ได้แก่ 

1. ผดผื่นที่เกิดจากต่อมเหงื่อ เนื่องจากต่อมเหงื่อของเด็กเล็ กยังทำงานได้ไม่สมบูรณ์ จึงเกิ ดการอุดตัน กลายเป็นผดผื่นได้ง่าย ซึ่งได้แก่ ผดใส ผดแดง และผดลึก ที่มักเกิดในฤดูร้อน ผดแต่ละชนิดจะขึ้นอยู่กับ ความลึกของการอุดตันของต่อมเหงื่ อที่ชั้นผิวหนัง ถ้าอุดตันที่ผิวหนังตื้น ก็จะเห็นเป็นผดใส ถ้าอุดตันที่ผิวหนังระดับกลางก็ จะเห็นเป็นผดแดง และถ้าอุดตันที่ผิวหนังระดับล่าง ก็จะเป็นผดสีขุ่น

2. ผื่นที่เกิดจากการอักเสบของผิวหนังบริเวณที่มีต่อมไขมันมาก โดยเฉพาะเจ้าตัวน้อยอายุ 2 สัปดาห์ขึ้นไป เนื่องจากต่อมไขมันมี การทำงานมากจากฮอร์ โมนของมารดาที่ส่งผ่านมายั งทารกในครรภ์ บริเวณใบหน้าร่วมกับเชื้อยีสต์ บางชนิดบนผิวหนังทำให้ผิวหนั งเกิดการอักเสบ แก้ม ตามซอกข้อพับ ซอกคอ รักแร้ ขาหนีบ หน้าอก และแผ่นหลังช่วงบน โดยเฉพาะที่ ศีรษะ บริเวณคิ้ว ใบหู หลังหู จะมีต่อมไขมันมากกว่าส่วนอื่น ทำให้เห็นคราบไขมันเหลืองหนา แห้งเป็นเกร็ดติดอยู่ และจะผลิตออกมาเรื่อย ๆ ของเก่าแห้งไป ของใหม่มาอีก แต่จะไม่ค่อยมีอาการคันเจ้าตัวน้อยจึงไม่หงุดหงิด

3. ผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง สาเหตุเกิดจากปัจจัยทางพันธุ กรรมและสิ่งแวดล้อมร่วมกัน พันธุกรรมจากคุณพ่อหรือคุณแม่ เป็นภูมิแพ้ ทำให้มีความเสี่ยงเป็นโรคนี้ มากกว่าและไวต่อสิ่งกระตุ้ นมากกว่าเด็กทั่วไป หากเด็กเล็กได้รับพันธุกรรมผื่ นภูมิแพ้ผิวหนังมา ผิวหนังก็จะไวและแพ้ได้ ง่ายต่อสารก่อภูมิแพ้ในสิ่ งแวดล้อม อาจแพ้อาหาร หรือแม้แต่เหงื่อของตัวเอง จึงทำให้เกิดผื่นขึ้นมา โดยจะพบกรณีนี้ประมาณ 14-15%

4. ผื่นแพ้ผ้าอ้อม การปล่อยให้ผิวหนังของเด็กเล็ กที่บอบบางเปียกชื้น หรือหมักหมมเพียงนิด ก็จะทำให้เด็กเป็นผื่นผ้าอ้อม ลักษณะผื่นแดง คัน แสบ เริ่มจากบริเวณขาหนี บโดยเฉพาะปลายอวัยวะเพศชายและลูกอัณฑะ ถ้าเกิดความระคายเคืองก็จะอั กเสบได้ง่าย ลามเป็นจุดแดงเม็ดเล็กๆ และอาจมีการติดเชื้อราร่วมด้วย

5. ผื่นลมพิษ จะมีลักษณะเป็นผื่นบวมแดง มีขอบนูนชัดเจน จะเป็นๆ หายๆ มีอาการคัน ยิ่งถ้าลูกเกาก็จะยิ่งกระตุ้ นให้มีผื่นมากขึ้นและคันมากขึ้น สาเหตุของ ลมพิษ นั้นเกิดจากหลายสาเหตุ ส่วนใหญ่เกิดจากการติดเชื้อ เช่น ไข้หวัด , ลำไส้อักเสบ หรือเกิดจากการแพ้อาหาร สารก่อภูมิแพ้ในสิ่งแวดล้อม เช่นแพ้ไรฝุ่น แมลงสาบ เชื้อรา ขน,รังแคสัตว์เลี้ยง หญ้า เกสรดอกไม้ ยา และสารเคมีบางชนิดการรักษาเบื้ องต้นกรณีที่สงสัยว่าเป็นผื่ นแพ้ยาให้หยุดยาทุกชนิดและปรึ กษาแพทย์ กรณีมีอาการคันมาก โดยเฉพาะผื่นลมพิษ อาจให้กินยาแก้แพ้ หากทราบหรือคาดเดาถึงสาเหตุ การแพ้ได้ ควรหลีกเลี่ยงสาเหตุเหล่านั้น กรณีผื่นที่ผิวหนังไม่หายหรื อไม่ดีขึ้นภายใน 1 วัน ผื่นลมพิษที่มีอาการบวม หรือมีอาการหายใจลำบากร่วมด้วย หรือเป็นโรคลมพิษชนิดเรื้อรัง ควรรีบมาพบแพทย์เฉพาะทางโดยทั นที นอกจากนี้ควรดูแลรั กษาความสะอาดของผิวเด็กเล็กและเสื้อผ้าเครื่องใช้ เพราะอาจทำให้เกิดการอับชื้น หลีกเลี่ยงการอยู่บริเวณยุงชุ มและระวังแมลงกัดต่อย หลีกเลี่ยงการใช้ยาแก้อั กเสบหากไม่จำเป็น บันทึกชื่อยาที่เด็กแพ้ และแจ้งให้แพทย์ทราบทุกครั้ง หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับผู้ป่วยที่เป็นไข้ออกผื่น

 ขอบคุณบทความจาก
ศูนย์กุมารเวชกรรม
โรงพยาบาลพญาไทศรีราชา